Nước mắm từ lâu đã trở thành linh hồn của ẩm thực Việt Nam. Trong số các loại nước mắm, nước mắm làm từ cá cơm ngon được xem là loại thượng hạng, mang đến hương vị đậm đà và tự nhiên nhất. Nhưng bạn có biết vì sao cá cơm lại được chọn làm nguyên liệu chính cho nước mắm? Quy trình sản xuất nước mắm cá cơm truyền thống diễn ra như thế nào? Hãy cùng Nước Mắm An Châu khám phá trong bài viết này nhé!
Cá cơm – Nguyên liệu vàng làm nên nước mắm thượng hạng
Cá cơm là gì? Đặc điểm của cá cơm dùng làm nước mắm
Cá cơm là loại cá nhỏ, sinh sống chủ yếu ở các vùng biển nhiệt đới, đặc biệt là vùng biển Phan Thiết, Bình Thuận – nơi nổi tiếng với nguồn cá cơm tươi ngon.
Một số loại cá cơm thường được dùng để làm nước mắm bao gồm:
- Cá cơm than – Thịt nhiều, giàu đạm, cho nước mắm có màu cánh gián đẹp mắt.
- Cá cơm sọc tiêu – Hương vị thơm dịu, ngọt hậu, rất phù hợp để ủ nước mắm.
- Cá cơm trắng – Hàm lượng đạm không cao bằng hai loại trên nhưng vẫn cho ra nước mắm chất lượng tốt.
🐟 Cá cơm tươi ngon là yếu tố quyết định chất lượng nước mắm! Những con cá được đánh bắt đúng mùa vụ (tháng 7-10 âm lịch) sẽ đảm bảo độ béo, chắc thịt và hàm lượng đạm cao.
Vì sao cá cơm là lựa chọn số 1 để làm nước mắm?
So với các loại cá khác, cá cơm có hàm lượng đạm tự nhiên cao, từ đó tạo ra nước mắm có vị ngọt hậu đặc trưng mà không cần thêm bất kỳ phụ gia nào. Một số điểm nổi bật của nước mắm cá cơm:
✅ Hàm lượng đạm tự nhiên cao, dao động từ 25 – 40 độ đạm.
✅ Hương vị đậm đà, mặn mà nhưng có hậu ngọt tự nhiên.
✅ Màu sắc đẹp mắt, thường là vàng cánh gián hoặc nâu đỏ trong suốt.
✅ Giàu dinh dưỡng, chứa nhiều axit amin thiết yếu, tốt cho sức khỏe.
Quy trình sản xuất nước mắm làm từ cá cơm ngon
Bí quyết chọn cá cơm tươi ngon
Để có được nước mắm cá cơm nguyên chất, khâu chọn nguyên liệu là cực kỳ quan trọng. Ngư dân Phan Thiết thường đánh bắt cá cơm vào rạng sáng để đảm bảo cá còn tươi sống, sau đó sẽ tiến hành sơ chế ngay trên tàu bằng cách rửa sạch và ướp muối theo tỷ lệ phù hợp.
🎯 Tỷ lệ vàng để ủ nước mắm cá cơm ngon là 3 cá : 1 muối – đảm bảo quá trình phân hủy tự nhiên diễn ra chậm rãi, tạo ra nước mắm có độ đạm cao.
Phương pháp ủ chượp truyền thống
Sau khi chọn được cá cơm tươi ngon, người ta sẽ tiến hành ủ chượp trong các thùng gỗ hoặc bể đá. Quá trình này diễn ra trong 12 – 24 tháng, tùy vào điều kiện thời tiết và kỹ thuật của từng nhà thùng.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nước mắm trong quá trình ủ chượp:
📌 Thời gian ủ: Càng lâu, nước mắm càng đậm đà, hậu ngọt tự nhiên.
📌 Loại muối sử dụng: Muối biển tinh khiết, ủ từ 1-2 năm giúp hạn chế tạp chất.
📌 Môi trường ủ: Độ ẩm, nhiệt độ ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ lên men của cá cơm.
✅ Công thức bí truyền từ cha ông để lại giúp nước mắm Phan Thiết có hương vị không nơi nào có được!
Công đoạn rút nước mắm cốt và lọc nước mắm
Sau khoảng 12-24 tháng, nước mắm sẽ được rút nỏ (rút nước mắm lần đầu tiên), đây là loại nước mắm nguyên chất có chất lượng cao nhất, gọi là nước mắm nhĩ.
📌 Nước mắm nhĩ: Loại nước mắm chảy nhỏ giọt đầu tiên từ thùng ủ, có màu vàng sánh đẹp mắt, độ đạm cao.
📌 Nước mắm cốt: Sau khi rút nhĩ, phần nước mắm tiếp theo được lọc và cho ra thành phẩm.
🏆 Nước mắm ngon là nước mắm không cần pha chế, không chất bảo quản, không hương liệu!
Nước mắm cá cơm ngon có những đặc điểm gì?
Một chai nước mắm cá cơm chất lượng thường có các đặc điểm sau:
Màu sắc và độ trong của nước mắm ngon
✅ Màu vàng cánh gián hoặc hổ phách, trong suốt.
✅ Không có cặn lắng, không vẩn đục.
✅ Khi lắc nhẹ chai nước mắm, sẽ có bọt khí nhỏ bám trên thành chai, đây là dấu hiệu của nước mắm nguyên chất.
Hương vị đậm đà, hậu vị ngọt tự nhiên
✅ Khi nếm thử, cảm nhận đầu tiên là vị mặn thanh.
✅ Hậu vị ngọt dịu, lan tỏa trong khoang miệng.
✅ Không có vị lợ hay mùi hóa chất.
📌 Mẹo nhỏ: Nếu nước mắm có mùi nồng quá mức hoặc không có hậu vị ngọt, rất có thể đó là nước mắm pha!
Hàm lượng đạm tự nhiên cao
✅ Độ đạm tự nhiên từ 25 – 40 độ, không bổ sung đạm nhân tạo.
✅ Càng ủ lâu, nước mắm càng có độ đạm cao và hậu vị ngọt hơn.
👉 Nước Mắm An Châu – Tinh túy từ biển khơi, đậm đà hương vị Việt!